Koniec trzeciego kwartału przyniósł najwyższy od 2007 roku poziom rentowności amerykańskiej obligacji dziesięcioletniej, natomiast indeks S&P 500 znalazł się na poziomach z początku czerwca. Wzrost rentowności obligacji i pogorszenie nastrojów inwestorów akcyjnych w ostatnich tygodniach było efektem zapowiedzi utrzymania wysokich stóp procentowych przez amerykańską Rezerwę Federalną na dłużej niż zakładały to wcześniej rynki finansowe.
Najważniejsze wydarzenia gospodarcze i rynkowe:
- W minionym tygodniu nad rynkami ciążyło także widmo zawieszenia działalności instytucji rządowych w USA (tzw. shutdown), co mogłoby być konsekwencją braku porozumienia Republikanów i Demokratów w kwestii budżetu na przyszły rok. I choć w weekend przyjęto ustawę o tymczasowym finansowaniu agencji rządowych i oddalono perspektywę shutdownu, to wydarzenia ubiegłego tygodnia przełożyły się na dalsze spadki głównych indeksów. Nowe odczyty danych makroekonomicznych potwierdziły hamowanie inflacji w najważniejszych światowych gospodarkach. Indeks wydatków konsumpcyjnych (PCE Core Deflator), który jest jedną z kluczowych miar inflacji w USA, spadł w sierpniu poniżej poziomu 4% r/r, po raz pierwszy od ponad dwóch lat i wyniósł 3,9% r/r, natomiast w ujęciu miesięcznym (m/m) indeks ten wyniósł 0,1%, czyli poniżej odczytu zakładanego przez konsensus. Obniżył się natomiast wskaźnik zaufania konsumentów Conference Board, który spadł we wrześniu do 103,0 pkt, co stanowi wynik poniżej oczekiwań (konsensus zakładał odczyt na poziomie 105,5 pkt) i spadek w stosunku odczytu z poprzedniego miesiąca, który wynosił 108,7 pkt. Wysokie stopy procentowe mają negatywny wpływ na rynek nieruchomości w Stanach Zjednoczonych. Sprzedaż nowych domów w sierpniu spadła o 8,7% m/m (oczekiwano spadku o 2,2%). Podano także dane dotyczące zamówień na dobra trwałe. Wstępny odczyt za miesiąc sierpień był wyższy od oczekiwań i zamiast 0,5-procentowego spadku zobaczyliśmy wzrost o 0,2%. Z kolei dane dotyczące wydatków i dochodów konsumentów w sierpniu były niemalże zgodne z konsensusem. Wydatki gospodarstw domowych wzrosły o 0,4% (konsensus zakładał odczyt na poziomie 0,5%), natomiast odczyt dotyczący dochodów gospodarstw domowych był zgodny z oczekiwaniami i wyniósł 0,4%.
- Wstępne dane o inflacji z Europy także wskazują na jej słabnący charakter. Wskaźnik CPI strefy euro za wrzesień wypadł poniżej konsensusu zarówno w ujęciu rocznym, jak i miesięcznym i wyniósł odpowiednio 4,3% r/r (oczekiwano poziomu 4,5% r/r) oraz 0,3% m/m (konsensus zakładał 0,5% m/m). Inflacja bazowa w strefie euro również okazała się niższa niż rynkowe oczekiwania. Odczyt wyniósł 4,5% r/r, tymczasem konsensus zakładał 4,8% r/r. Podobnie wyglądały odczyty wskaźników CPI w Niemczech. Inflacja HICP według wstępnego odczytu za wrzesień wyniosła 4,3% r/r (konsensus przewidywał 4,5% r/r) oraz 0,2% m/m (konsensus zakładał 0,3% m/m). Nieco powyżej oczekiwań wypadł za to odczyt wskaźnika klimatu biznesowego IFO, który wyniósł 85,7 pkt wobec oczekiwań na poziomie 85,2 pkt (w sierpniu wskaźnik ten znalazł na poziomie 85,8 pkt).
- W Polsce pozytywne zaskoczenie przyniósł wstępny odczyt inflacji CPI za wrzesień, który po raz pierwszy od wybuchu wojny na Ukrainie spadł do jednocyfrowego poziomu. Był on także niższy od rynkowych oczekiwań i wyniósł 8,2% r/r (konsensus zakładał 8,5% r/r). W porównaniu do sierpnia ceny spadły natomiast o 0,4%, pomimo tego, że rynek antycypował ich wzrost o 0,1% m/m. Poznaliśmy także dane dotyczące stopy bezrobocia w Polsce w sierpniu i wyniosła ona 5% r/r, co jest odczytem zgodnym z przewidywaniami rynku i równym temu z poprzedniego miesiąca.
Wskaźnik rocznej inflacji konsumenckiej (CPI) w Polsce, strefie euro i USA (%)
Źródło: Opracowanie własne PKO TFI na podstawie danych Bloomberg.
Rynki akcji
- Kończąc wrzesień, indeks S&P 500 odnotował czwarty spadkowy tydzień z rzędu, osiągając najniższy poziom od prawie czterech miesięcy. Indeks ten po trzech kwartałach dodatniej stopy zwrotu (od 4 kw. 2022 do 2 kw. 2023), odnotował korektę w trzecim kwartale 2023 i spadł o ponad 3,5%. Od początku roku rośnie jednak o ponad 11%. Dow Jones spadał drugi tydzień z rzędu, natomiast Nasdaq po trzech tygodniach spadków zdołał wybić się nieznacznie ponad kreskę.
- Spadkami zakończył się także tydzień na europejskich parkietach. Inwestorom akcyjnym brakuje optymizmu, ponieważ zgodnie z zapowiedziami Europejskiego Banku Centralnego restrykcyjna polityka pieniężna będzie utrzymywana przez dłuższy okres, aby przywrócić inflację do celu na poziomie 2%. Zapowiedzi te podtrzymywane są pomimo obecnej już recesji w przemyśle europejskim. Niemiecki DAX zakończył trzeci kwartał z wynikiem -4,7%, natomiast europejski indeks STOXX Europe 600 na 2,5-procentowym minusie.
- Kolejny spadkowy tydzień zanotowały także polskie spółki z warszawskiej GPW. WIG20 spadł w trzecim kwartale o 7%, natomiast indeks szerokiego rynku WIG o 2,8%. Słabszy trzeci kwartał nie zdołał jednak wymazać całorocznych wzrostów. Od początku roku indeks dwudziestu największych polskich spółek rośnie o niecałe 7%, a indeks WIG o 13,8%.
Tygodniowe zmiany wybranych indeksów akcji:
Źródło: Opracowanie własne PKO TFI na podstawie danych serwisu Bloomberg. Stan na koniec dnia 29.09.2023 r.
Rynki obligacji
- Obawa przed wysokimi stopami procentowymi była głównym motorem wzrostów rentowności długu skarbowego na rynkach bazowych. Rentowność 10-letnich amerykańskich obligacji skarbowych ponownie wzrosła do najwyższego poziomu od 16 lat w okolice 4,6%.
- Wzrosły także rentowności obligacji europejskich, które także reagują na kolejne jastrzębie wypowiedzi przedstawicieli EBC. Niemiecki bund ponownie zakończył tydzień z najwyższą rentownością od 2011 roku. Znacznie wzrosły także rentowności 10-letnich obligacji włoskich (+20 pb. w ciągu tygodnia, rentowność na poziomie 4,78%), po tym, jak premier Giorgia Meloni zwiększyła docelowe wartości deficytu budżetowego i obcięła prognozy wzrostu gospodarczego na 2023 i 2024 rok. Różnica w oprocentowaniu niemieckich i włoskich obligacji wzrosła już do prawie dwóch punktów procentowych.
- Polska krzywa rentowności ulegała w minionym tygodniu dalszemu wystromieniu. Rentowności papierów o najkrótszych terminach zapadalności spadły o kilka punktów bazowych, a papiery dziesięcioletnie odnotowały wzrosty rentowności. Wyceny kontraktów FRA („Forward Rate Agreement”) spadły nieco w porównaniu do poprzedniego tygodnia. Rynek FRA wciąż uwzględnia dalsze obniżki stóp przez RPP i zakłada spadek stopy referencyjnej o kolejne 200 punktów bazowych w ciągu roku.
Źródło: Opracowanie własne PKO TFI na podstawie danych serwisu Bloomberg. Stan na koniec dnia 29.09.2023 r.
Najważniejsze wydarzenia obecnego tygodnia:
- W nadchodzącym tygodniu na lokalnym rynku najważniejszym wydarzeniem będzie środowe posiedzenie Rady Polityki Pieniężnej, po którym poznamy decyzję w sprawie stóp procentowych w Polsce. Zgodnie z przewidywaniami konsensusu stopy mogą zostać obcięte o kolejne 25 punktów bazowych, co spowodowałoby spadek stopy referencyjnej z 6% do 5,75%. Co więcej, poznamy także odczyt PMI za wrzesień.
- Dane z rynku europejskiego będą dotyczyć następujących odczytów: ostateczne wskaźniki PMI za wrzesień, a także PPI i sprzedaż detaliczna w sierpniu w Unii Europejskiej. Pojawią się także odczyty PMI i zamówień fabrycznych w Niemczech.
- Zza oceanu najważniejsze dane będą pochodzić z rynku pracy (wrześniowe odczyty stopy bezrobocia oraz zmiany zatrudnienia w sektorze pozarolniczym), pojawią się także wskaźniki ISM za wrzesień oraz odczyt zamówień fabrycznych w sierpniu.
Zespół PKO TFI,
02.10.2023, godz. 16:00